Jak tynkować

Wybrać tynk gipsowy czy cementowo-wapienny? A może tak zwane suche tynki z płyty gipsowo – kartonowej? Na to pytanie musimy sobie odpowiedzieć po przeanalizowaniu zastosowania pomieszczeń, które zamierzamy otynkować. Czy to są pomieszczenia mieszkalne czy piwnice, biuro czy magazyn, poddasze czy parter. Każde z dostępnych rozwiązań ma swoje zalety.

Tynki cementowo-wapienne mają swoje zalety przy zastosowaniu w pomieszczeniach o dużym narażeniu na uszkodzenia mechaniczne. Tego typu tynki są bardziej kosztowne w procesie wykonawstwa, ale mają lepsze zastosowania w budynkach użyteczności publicznej, szkołach, przedszkolach, magazynach czy w piwnicach i garażach. Zaletą tynków cementowo – wapiennych jest bardzo wysoka wodoodporność, możliwość stosowania w pomieszczeniach mokrych tj. łaźnie, baseny, suszarnie, wysoka mrozoodporność oraz paro przepuszczalność tynku. Wadą są natomiast koszty poniesione przy wykonaniu tego typu tynku. Przy tynkach cementowo – wapiennych by uzyskać odpowiednią gładkość, wymagane jest dodatkowe szpachlowanie całej powierzchni. Wiąże się to z podwójnymi kosztami wykonawstwa i wyższymi kosztami materiałów.

Natomiast tynki gipsowe mają zdecydowanie lepsze zastosowanie w budownictwie mieszkaniowym wielorodzinnym i jednorodzinnym. Doskonała gładkość i wysoka jakość powierzchni przy niskim koszcie jej uzyskania to ogromne zalety. Tak wykonanej powierzchni nie trzeba dodatkowo wygładzać, a wykończyć ją można w dowolnej technologii. Zastosowanie tynku gipsowego wewnątrz budynku wpływa również na oszczędności zużywanego ciepła. Tynk gipsowy posiada korzystne parametry izolacyjności cieplnej, akustycznej oraz odporności ogniowej. Zaletą jest również utrzymywanie mikroklimatu przyjaznego człowiekowi – gips wchłania nadmiar wilgoci i oddaje ją, gdy w pomieszczeniu jest zbyt sucho.
Wadą tynków gipsowych jest agresywność powodująca korozje w elementach stalowych. W przypadku używania gipsu takie elementy muszą być chronione przed korozją poprzez malowanie ochronne, lakierowanie lub ocynkowanie. Tynki gipsowe nie nadają się do pomieszczeń o stałej dużej wilgotności, takich jak baseny czy łazienki. Tynk gipsowy nie nadaje się również do zastosowania na zewnątrz budynku.

Jaki tynk zastosować w naszym domu? Można przyjąć prostą zasadę:
Tynki wewnętrzne cementowo – wapienne stosujemy wtedy, gdy dom wykonany jest w technologii tradycyjnej – murowanej z materiałów zapewniających wysoką paro przepuszczalność np. cegła dziurawka, pustak ceramiczny porotherm, a docieplenie zewnętrzne wykonane z wełny mineralnej . Jako element końcowy stosujemy mineralną wyprawę tynkarską barwioną w masie lub farby silikatowe czy sylikonowe. Jest to droższa metoda, ale efektywniejsza.
Natomiast tynki gipsowe wybieramy dla murów z materiałów wapiennych, takich jak suporex czy silikaty. Mury zewnętrzne ocieplamy styropianem oraz kładziemy tynk akrylowy i wewnątrz tynk gipsowy.

Jakie narożniki  stosować do tynków cementowo – wapiennych?

Wykonując tynki cementowo – wapienne stosujemy narożniki stalowe pokryte powłokami ochronnymi – najczęściej ocynkowane ogniowo lub w ostatnim czasie pokryte ogniowo powłoką cynkową o fabrycznej nazwie Magnelis. Tynki tego rodzaju szybko wysychają i rzadko dochodzi do rdzewienia narożnika. W narożnikach stalowych newralgicznym punktem są cięcia narożników i grzbiety, na których podczas szlifowania może ulec uszkodzeniu powłoka ocynku. Uszkodzone miejsca są bardziej narażone na powstanie ognisk rdzy.

Pomysłem na poprawienie zabezpieczeń stali jest nowa powłoka stosowana zamiast standardowego ocynku – powłoka Magnelis. Jest to nowatorski rodzaj zabezpieczeń przed korozją stosowany w narożnikach do tynków. Skład chemiczny powłoki Magnelis został tak zoptymalizowany, aby uzyskać najlepsze właściwości antykorozyjne. Powłoka Magnelis zawiera domieszkę 3,5% aluminium i 3% magnezu. Decydująca jest właśnie ta 3% domieszka magnezu, gdyż to dzięki niej tworzy się stabilna i mocna powłoka na całej powierzchni blachy, gwarantując znacznie bardziej efektywną ochronę przed korozją niż powłoki o niższej zawartości magnezu. Należy pamiętać – przy wykonywaniu tynków cementowo- wapiennych – nie wolno stosować narożników aluminiowych.

Jakie narożniki stosować do tynków gipsowych?

Mieszanki tynkarskie na bazie gipsu, w obecności wody, wykazują silne, agresywne, chemicznie działanie. W przypadku stosowania tych tynków i przewidywanego dłuższego okresu suszenia ścian należy stosować narożniki wykonane z blachy aluminiowej lub z blachy nierdzewnej.
Praktyka pokazuje, że obecnie szybko stawia się  mury, zamyka obiekt oknami i prawie natychmiast kładzie elewację ze styropianu.  W tak szczelnie zamkniętym budynku, często bez odpowiedniego wietrzenia pomieszczeń kładzione są mokre tynki wewnętrzne, najczęściej gipsowe. Ściany zachowują wysoki poziom wilgotności przez długi czas.
Zalecamy w takiej sytuacji stosowanie narożników aluminiowych lub ze stali nierdzewnej .
Takie narożniki wykazują znacznie większą niezawodność przy utrzymującym się dużym poziomem wilgotności w ścianie. Do tynków gipsowych nie powinno się stosować narożników stalowych.

Jak tynkować ścianę?

Metoda tynkowania ścian różni się w zależności od tego czy używamy tynków cementowo – wapiennych czy tynków gipsowych oraz od sposobu nakładania – maszynowo czy ręcznie.
Ze względu na dużą różnorodność występujących na rynku mieszanek tynkarskich każdorazowo, przy zmianie mieszanki, należy zapoznać się uważnie z zaleceniami producenta.

Krok 1:
Bez względu na to czy podłoże jest nowe, czy tynkujemy obiekty remontowane powierzchnia tynkowana musi być standardowo przygotowana. Nie może być zapylona, z resztkami starej farby, dziurami czy tłusta. Odpowiednio oczyszczamy podłoże, uzupełniamy ubytki i gruntujemy. Naroża ścian zabezpieczamy odpowiednimi listwami – narożnikami do tynków. Zastosowanie narożników do tynków jest ważne ze względu na łatwiejsze wyprowadzenie naroży pionowych i poziomych podczas tynkowania, jak również mają zabezpieczyć naroża przed uszkodzeniami mechanicznymi w trakcie użytkowania budynku.

Krok 2:
Ściany o bardzo dużej powierzchni należy podzielić na mniejsze pola przy użyciu specjalnych metalowych listew prowadzących, które dobieramy odpowiednio do grubości stosowanego przez nas tynku. Te listwy pomogą nam uzyskać równą powierzchnię tynkowanej ściany. Przy małych powierzchniach ścian stosowanie takiej listwy jest zbędne. Listwy prowadzące mocujemy do ściany w odległości ok. 1 m jedna od drugiej. Listwy te zabezpieczone są przez ocynkowanie i po wykonaniu tynku pozostają w ścianie. Podczas tynkowania należy zwracać uwagę, by ich nie uszkodzić, ponieważ może to spowodować ich rdzewienie.

Krok 3:
Na przygotowanym podłożu, przy temperaturze min. + 5 st. C możemy rozpocząć tynkowanie.
Po zakończeniu tynkowania musimy zadbać o odpowiednią temperaturę otoczenia i wietrzenie. Tynków nie należy zbyt intensywnie suszyć, ani nie wolno doprowadzać do ostrych przeciągów. Wskazane jest zapewnienie odpowiedniej wentylacji pomieszczeń, aby stopniowo usuwać nadmiar wilgoci z wysychającego tynku.

Jak tynkować sufit?

Krok 1:
W pierwszej kolejności tynkowanie pomieszczeń rozpoczynamy od nakładania zaprawy na sufit, a dopiero po skończonym suficie tynkujemy ściany. Przygotowaną zaprawę (wg zaleceń podanych przez producenta) narzuca się na sufit ręcznie lub, obecnie częściej, maszynowo.

Krok 2:
Po naciągnięciu zaprawy na fragment sufitu rozpoczynamy wstępne wyrównywanie zaprawy łatą „h„, trzymając ją oburącz przed sobą i ciągnąc do siebie. Wyrównywanie powierzchni sufitu należy prowadzić w różnych kierunkach tak, aby uzyskać równą płaszczyznę. Nadmiar zaprawy pozostały na łacie w czasie wyrównywania powierzchni zbieramy i uzupełniamy nierówności sufitu, w których brakuje zaprawy. Po wyrównaniu zaprawy należy przeprowadzić wstępną kontrolę poziomu sufitu za pomocą długiej poziomnicy przykładając ją w różnych miejscach. Ewentualne odchylenia od poziomu należy skorygować przed wyschnięciem sufitu.

Krok 3:
Kiedy zaprawa zacznie schnąć należy wygładzić powierzchnię tynku. Czynność ta ma na celu uzyskanie równej i gładkiej powierzchni. Tuż przed całkowitym końcem twardnienia zaprawy tynkarskiej, powierzchnię tynku na suficie zraszamy rozproszonym strumieniem czystej wody (tzw. mgiełką). Zwilżoną powierzchnię zaprawy zacieramy pacą gąbkową, a potem długą szpachlą. Przy zacieraniu wykonujemy koliste ruchy ręką, by uzyskać idealnie gładką powierzchnię.

Dla zachowania przez długi czas pięknej elewacji bardzo ważna jest odpowiednia i sukcesywna konserwacja. Wszelkie naprawy uszkodzeń w elewacji należy wykonywać na bieżąco, by nie dopuścić do powiększania się ubytków i dalszej degradacji. Co robić by tynk zachował swój początkowy wygląd?

Należy na bieżąco usuwać zabrudzenia. Metodę należy dobrać do stopnia jej zanieczyszczenia. Jeśli jest ono niewielkie, wystarczy użyć zimnej wody pod niewielkim ciśnieniem (do 5 atmosfer). W przypadku większych i rozleglejszych zabrudzeń najlepiej wziąć specjalistyczną firmę, która w fachowy sposób bez ryzyka uszkodzenia tynku, wyczyści elewację. Systematycznie należy przeglądać instalacje odprowadzające wodę, takie jak rynny czy rury spustowe. Nieprawidłowe funkcjonowanie tych elementów może powodować zacieki wodne które będą tworzyć dobre podłoże do rozwoju grzybów i glonów, co z kolei może prowadzić do odpryskiwania i łuszczenia się tynku.

Do konserwacji tynków zaliczamy również ich malowanie (jednokrotne malowanie farbą w kolorze tynku jest szczególnie zalecane w przypadku tynków mineralnego i silikatowego, ponieważ pozwala na lepsze trzymanie koloru). Zawsze jednak należy pamiętać o odpowiednim dobraniu farby do rodzaju tynku. Farby silikonowe możemy stosować na wszystkie rodzaje tynków, farby akrylowe wyłącznie na tynki akrylowe i mineralne a farby silikatowe na tynki silikatowe oraz mineralne.

Malowanie tynków poza znaczeniem estetycznym jest ważne również ze względu na poprawę własności hydrofobowych i adhezyjnych tynku , to znaczy poprawę odporności na nasiąkanie wodą i zmniejszenie skłonności do brudzenia się tynku

Tynki wewnętrzne mogą być wykonywane zimą, przy zewnętrznych temperaturach ujemnych, przy czym muszą być spełnione odpowiednie warunki.

W tynkowanych pomieszczeniach trzeba zachować temperaturę nie mniejszą niż 5°C – dotyczy to również temperatury tynkowanych powierzchni. Istotnym problemem występującym podczas tynkowania ścian wewnętrznych zimą jest wysychanie tynków, które jest uzależnione od warunków panujących na budowie. Jest związane z ogrzewaniem pomieszczeń oraz wentylacją. Ogrzewanie pomieszczeń bez wentylacji nie prowadzi do wysychania ścian. Suszenie ścian jest szczególnie istotne w przypadku zastosowania listew stalowych pokrywanych różnego rodzaju pokryciami antykorozyjnymi. Należy pamiętać, że wszystkie pokrycia są tylko ochroną czasową i zbyt długie przebywanie tych elementów w wilgotnych tynkach kończy się wystąpieniem objawów korozji.

Prace tynkarskie wykonywane zimą wiążą się z dodatkowymi kosztami ogrzewania i wentylacji pomieszczeń w trakcie tynkowania, jak i podczas całego schnięcia tynków .

W celu uzyskania szybkiego obniżenia wilgotności pomieszczeń, a co za tym idzie ścian, można zastosować różnego rodzaju osuszacze, są to jednak metody kosztowne i działają tylko miejscowo.